Wspomagające i alternatywne metody porozumiewania się (AAC-ang. Augmentative and Alternative Communication) to wszelkie sposoby umożliwiające osobom ze złożonymi potrzebami komunikacyjnymi przekazywanie i odbieranie komunikatów.
Obejmują procesy:
• uzupełniające naturalną mowę i/lub pismo – komunikacja wspomagająca i/lub
• zastępujące naturalną mowę i/lub pismo – komunikacja alternatywna w celu maksymalizowania umiejętności komunikacyjnych ich użytkowników, które są niezbędne do skutecznego porozumiewania się i społecznego funkcjonowania w codziennym życiu.
AAC to zestaw narzędzi i strategii, z których korzysta użytkownik AAC, aby móc sprostać codziennym wyzwaniom komunikacyjnym. W szerszym znaczeniu AAC jest wielodyscyplinarnym, dynamicznie rozwijającym się obszarem praktyki naukowej (badawczej), edukacyjnej i klinicznej. Łączy w sobie działania profilaktyczne, diagnostyczne i terapeutyczne zmierzające do usuwania niepowodzeń komunikacyjnych oraz przywracania skutecznego i funkcjonalnego porozumiewania się dzieci i dorosłych, bez względu na rodzaj i złożoność objawów oraz przyczyny i skutki zaistniałych dysfunkcji, zaburzeń lub ograniczeń (…)
(Grycman, Kaczmarek, Podręczny słownik terminów AAC, 2014, s. 347 - 348)
Osoby potrzebujące komunikacji alternatywnej i wspomagającej są w różnym wieku (dzieci, młodzież i dorośli) i reprezentują zróżnicowany poziom umiejętności. Pracę z nimi rozpoczyna się od oceny ich potrzeb komunikacyjnych. Dla nich wszystkich tak samo ważne jest to, by móc komunikować się i być rozumianym, aby realizować potrzeby natury fizycznej, emocjonalnej i społecznej.
(S. Tetzchner, H. Martinsen: Wprowadzenie do wspomagających i alternatywnych sposób porozumiewania się, s. 62.)
RODZAJE ZESTAWÓW/SYSTEMÓW ZNAKÓW DO KOMUNIKACJI WSPOMAGAJĄCEJ I ALTERNATYWNEJ DOSTĘPNE/UŻYTECZNE W POLSCE:
I Znaki przestrzenno-dotykowe
1. Przedmioty rzeczywiste
2. Miniatury przedmiotów i znaki trójwymiarowe adaptowane
II. Znaki manulane
1. Gesty naturalne – systemy lokalne
2. Znaki manualne MAKATON
3. KOGHAMO
4. Język migowy
5. Alfabet palcowy (daktylografia)
6. Alfabet punktowy (alfabet Lorma)
III. Znaki graficzne
1. PIC – Pictogram Ideogram Communication (Piktogramy)
2. PCS –Picture Communication Symbols
3. System symboli BLISS
4. WLS – Widgit Literacy Symbols
5. Znaki graficzne MAKATON
6. Polski system znaków MÓWik
7. SymbolStix
8. Rysunki
9. Litery, sylaby, wyrazy
Podział znaków na podstawie H. Martinsen, S. von Tetzchner, 2002
